Wycena maszyn i urządzeń
Aby przystąpić do wyceny musimy poznać kilka pojęć, które pozwolą nam samym ustalić czy możemy i czy warto jest wykonać określenie wartości ruchomości wchodzących w skład majątku osobistego względnie firmy.
Maszyny i urządzenia oraz pozostałe środki lub megaukłady techniczne podlegają wycenie łącznie z nieruchomością jeśli pozostają z nią w trwałym związku tzn. zgodnie z zapisami kodeksu cywilnego są częścią składową nieruchomości gruntowej, budynkowej lub lokalowej.
Pozostałe środki techniczne tzn. te które nie pozostają w trwałym związku
z nieruchomością podlegają oddzielnym wycenom.
W operacie szacunkowym oprócz przedstawienia przedmiotu wyceny należy jednoznacznie określić zakres opracowania w tym zamieścić informacje jakich elementów składowych nieruchomości wycena dotyczy z uwzględnieniem m.in. maszyn i urządzeń trwale związanych z nieruchomością.
Należy wyspecyfikować środki techniczne wyceniane wraz z nieruchomością [lokalem, budynkiem, budowlą, gruntem] oraz wskazać kryterium, jakie stało się podstawą uznania przez rzeczoznawcę majątkowego celowości i konieczności wyceny środka technicznego wraz z nieruchomością.
W przypadku wyceny nieruchomości stanowiącej aktywa trwałe funkcjonującego przedsiębiorstwa należy również zamieścić w opracowaniu dane identyfikacyjne i nr inwentarzowy składnika majątkowego trwale związanego z nieruchomością.
Art.174 ustawy o gospodarce nieruchomościami określa uprawnienia rzeczoznawcy, w tym uprawnienia do wyceny maszyn i urządzeń trwale związanych z nieruchomością. W żadnym innym dokumencie (np. w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzaniu operatu szacunkowego) nie znajdziemy żadnych wyjaśnień dotyczących sposobów dokonywania wyceny. Kto zatem może wyceniać ruchomości i jakie musi posiadać uprawnienia?
Wycena maszyn i urządzeń początkowo realizowana była przez członków Naczelnej Organizacji Technicznej oraz Polskiego Związku Motorowego. Następnie, do tego grona dołączyli rzeczoznawcy majątkowi oraz rzeczoznawcy MOBIS.
Rzeczoznawcy SIMP. Uzyskanie tego tytułu wiąże się z ukończeniem wyższej lub średniej szkoły technicznej, której profil związany jest bezpośrednio z maszynami i urządzeniami, dołączeniem do Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, a także odbyciu praktyki zawodowej i zdobyciu odpowiedniego doświadczenia w zakresie oceny technicznej maszyn, urządzeń i pojazdów. Dodatkowo rzeczoznawca SIMP powinien spełnić kryteria Komisji Kwalifikacyjnej Rzeczoznawców przy Zarządzie Głównym SIMP
Rzeczoznawcy SITR. Rzeczoznawcą SITR może zostać jedynie członek towarzystwa SITR, który posiada wykształcenie wyższe związane z mechanizacją oraz techniką rolniczą, co najmniej pięcioletnią praktykę zawodową oraz zaświadczenie o ukończeniu szkolenia z zakresu rzeczoznawstwa SITR, przeprowadzonego przez CEROL.
Rzeczoznawcy PZM. Rzeczoznawcą samochodowym może zostać osoba, która spełnia kryteria zawarte w ustawie z 20 czerwca 1997 roku o ruchu drogowym. Powinien posiadać wyższe wykształcenie, pięcioletnią praktykę zawodową wraz z co najmniej 2 letnim doświadczeniem w charakterze rzeczoznawcy samochodowego, prawo jazdy kategorii A,B, C1 lub C. Ponadto, kandydat musi wykonać 30 ekspertyz z zakresu kompetencji rzeczoznawcy samochodowego (co najmniej trzy oceniane są przez Centrum Certyfikacji Rzeczoznawców), zobowiązać się do przestrzegania Kodeksu Etyki Zawodowej Rzeczoznawcy Samochodowego i Ruchu Drogowego, zdać egzamin przed komisją CCR PZM oraz podpisać umowę o współpracy z CCR PZM.
Rzeczoznawca BOMIS. Kandydat powinien ukończyć studia co najmniej licencjackie, a także odbyć specjalistyczny kurs i zdać egzamin praktyczny oraz teoretyczny. Po uzyskaniu uprawnień, rzeczoznawca jest zobowiązany do przestrzegania Standardu Wyceny Wartości Środków Technicznych i Zasad Postępowania Profesjonalnego i Etycznego Rzeczoznawcy BOMIS-u.
Wycena maszyn i urządzeń
Aktualnie stosuje się dwie różne definicje określające wartość ruchomości, czyli inaczej środków trwałych.
I definicja wartości ruchomości
Pierwsza z nich dotyczy wartości rynkowej ruchomości, czyli ilości pieniędzy, jaką potencjalny kupujący mógłby zapłacić wtedy, gdy ruchomość mogłaby być sprzedana na następujących warunkach:
obie strony są od siebie niezależne
nikt nie powoduje na obu stronach wymuszenia transakcji o kupnie lub sprzedaży
znane są dokładne okoliczności środka trwałego
znane są dane na temat środka trwałego, który jest przedmiotem transakcji
istnieje stosowny czas przeznaczony do podjęcia decyzji
Dodatkowo istnieje kilka definicji wartości rynkowych. Są one stosowane zależnie od celu. Są to:
wartość rynkowa po zainstalowaniu – określa ona wartość tych środków, które zostały doręczone do kupującego, zainstalowane, ale nie zostały jeszcze uruchomione
wartość rynkowa przy kontynuacji działania – dotyczy wartości tych środków, które już działają, a także będą działały w swojej danej lokalizacji
wartość rynkowa likwidacyjna – dotyczy sytuacji, w której sprzedawca jest zmuszony do zrealizowania transakcji sprzedaży i środek trwały jest sprzedawany w miejscu i stanie, w którym obecnie się znajduje
wartość rynkowa przy sprzedaży wymuszonej – dotyczy szybkiego zbycia środka trwałego przy sprzedaży przetargowej